Περί  δανείων σε ελβετικά φράγκα

(βλ. μελέτες: (α)Τραπεζικά στεγαστικά δάνεια σε ελβετικά φράγκα (Το πρόβλημα – Προτεινόμενες λύσεις), ΔΕΕ 2015, σελ. 649επ. και (β) Τα τραπεζικά δάνεια σε ελβετικά φράγκα-Το πρόβλημα και η λύση του, Τιμητικός τόμος για τον καθηγητή Λευτέρη Σκαλίδη και ΕΕμπΔ 2016.

Οι συμβάσεις στεγαστικών δανείων σε ελβετικά φράγκα, που κατά το εγγύς παρελθόν απετέλεσαν αντικείμενο οξέος ανταγωνισμού μεταξύ των ελληνικών τραπεζών, είτε κατά κανόνα πάσχουν από ακυρότητα, ως εικονικές ή ανήθικες, είτε είναι ακυρώσιμες συνεπεία απάτης ή πλάνης. Εκτός, όμως, από τις άμεσες από την ακυρότητα ή την ακυρωσία των συμβάσεων συνέπειες, οι τράπεζες ευθύνονται και σε αποζημίωση των δανειοληπτών, συνεπεία, ιδίως, της μη εκπληρώσεως των υποχρεώσεων, που η καλή πίστη (σχέση εμπιστοσύνης) επέβαλλε να εκπληρώνουν απέναντί τους από το προσυμβατικό ήδη στάδιο. Έτσι, σε καμία περίπτωση δεν υποχρεούνται οι δανειολήπτες σε καταβολή των μεγαλύτερων ποσών, που η διατάραξη της συναλλαγματικής ισοτιμίας μεταξύ ευρώ και ελβετικού φράγκου, σώρευσε σε βάρος τους. Ισχυρή, ωστόσο, παραμένει η καλυπτομένη και πράγματι ηθελημένη, αληθής σύμβαση στεγαστικού δανείου σε ευρώ (ΑΚ 182), με επιτόκια, όμως, αντιστοιχούντα στα συμφωνημένα χαμηλότερα επιτόκια του ελβετικού φράγκου, ουδέποτε δυνάμενα να υπερβούν το ύψος εκείνων του ευρώ (ΑΚ 139, 200, 288). Εν τέλει, μία δόση λογικού διοικητικού παρεμβατισμού στη δράση των τραπεζών στη χώρα μας θα είχε μάλλον μεγάλα ευεργετικά αποτελέσματα στο ελεύθερα σήμερα νοσούν σύστημα και την βαρέως πάσχουσα ελληνική οικονομία».

Επίσης,

«………. ..  Η μεθοδευμένη, …. αθρόα από τράπεζες  παροχή  σε καταναλωτές  δανείων σε ελβετικά φράγκα, με τον περιγραφέντα τρόπο, συνιστά «αθέμιτη εμπορική πρακτική»,  με την έννοια των σχετικών διατάξεων των άρθρων 9α, 9β, 9γ, 9ε και  9ζ του  ν. 2251/1994………… Υπήρξε σκανδαλώδης πληθωρική  τακτική των ίδιων των τραπεζών σε δανεισμό ελβετικών φράγκων (αύξηση ζήτησης), τέτοια, που η ίδια  προκάλεσε νομοτελειακά και τον συναλλαγματικό κίνδυνο. …………….οι τράπεζες ακολούθησαν στη χώρα μας και αλλού, σχετικά με το ζήτημα, πρακτικές αντίθετες προς τις απαιτήσεις της επαγγελματικής ευσυνειδησίας, στρεβλώνοντας, όντως, ουσιωδώς, την συμπεριφορά του μέσου καταναλωτή, δανειολήπτη (άρθρα 9α  παρ. ε΄ και η΄,  9γ παρ. 1επ. 9δ επ.). Παρέλειψαν να δώσουν και ουσιώδεις πληροφορίες, κρίσιμες για την λήψη σωστής απόφασης από τον μέσο καταναλωτή  (άρθρο 9ε, παρ. 1), ενώ, παράλληλα, υπήρξε  και  «καταχρηστική επιρροή» του καλόπιστου καταναλωτή, που εμπιστεύθηκε την τράπεζά του,  και επιθετική, επομένως,  εμπορική πρακτική (άρθρα 9α παρ. ι΄ και  9ζ παρ. 1)……………. Αίτημα, επομένως, μιας ατομικής ή συλλλογικής αγωγής δανειοληπτών, καταναλωτών, κατά τραπεζών μπορεί να είναι, κατά τις διατάξεις του άρθρου  9Θ  και 10, παρ. 16, εδ. α΄ και δ΄  ν. 2251/1994, αφενός μεν η παύση και η παράλειψη της αθέμιτης  συμπεριφοράς των τραπεζών να ζητούν καταβολή  των δόσεων των δανείων, με βάση την οποιαδήποτε δυσμενή για τον δανειολήπτη ισοτιμία του ευρώ προς το ελβετικό φράγκο, σε σύγκριση με την αρχική, κατά τον χρόνο της καταρτίσεως της συμβάσεως, ή με βάση  τα τυχόν μείζονα των αρχικών επιτόκια, αφετέρου δε η καταβολή (αναγνωριστικά, σε περίπτωση συλλογικής αγωγής) αποζημίωσης εκ μέρους των τραπεζών στους δανειολήπτες, για την ζημία που υφίστανται αυτοί  από τις αθέμιτες τραπεζικές πρακτικές………………      Η αναγνώριση,……… της ακυρότητας των όρων……, περί επιρρίψεως του συναλλαγματικού κινδύνου στον δανειολήπτη, δεν οδηγεί και σε εφαρμογή της ενδοτικού δικαίου διατάξεως του άρθρου 291 ΑΚ.  ………. Το κενό τούτο, δεν αναπληρώνεται από την διάταξη της ΑΚ 291, αλλά  συμπληρώνεται κατά καλή πίστη (ΑΚ 200, 288 και 173), προς την κατεύθυνση, όμως, ……της αποδοχής της δέσμευσης του δανειολήπτη να εκπληρώνει επακριβώς τις υποχρεώσεις του από το δάνειο σε ελβετικά φράγκα , καταβάλλοντας τις συμφωνημένες δόσεις σε ευρώ, με την ισοτιμία των δύο νομισμάτων και με το επιτόκιο, που ίσχυε κατά τον χρόνο της σύναψης του δανείου ή τη συμφερότερη για τον δανειολήπτη ισοτιμία και το μικρότερο επιτόκιο, που μπορεί να διαμορφώθηκε κατά την διάρκεια του δανείου και της πληρωμής εκάστης δόσεως. Σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να υποχρεωθεί ο δανειολήπτης σε μείζονες τούτων καταβολές. Αυτές δεν τις υπολόγισε και δεν μπόρεσε να τις εκτιμήσει, ως σοβαρή, αξιολογήσιμη πιθανότητα εξέλιξης της δανειακής σχέσεως ο μέσος δανειολήπτης, εξαιτίας των αδιαφανών, κατά τα ανωτέρω, σχετικών γενικών όρων των δανειακών συμβάσεων……..».

 

Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, Καθηγητής Νομικής του Α.Π.Θ., Συγγραφέας νομικών βιβλίων και Αρθρογράφος

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *